Çiriş Otu Çiriş otu, Latince adı "Asphodeline lutea" olan ve Doğu Anadolu ile Güneydoğu Anadolu bölgelerinde karların erimesiyle ortaya çıkan, Nisan ayıyla birlikte tam anlamıyla kendini gösteren, tatlı ve kendine has bir kokusu olan bir bitkidir. Görünüş itibariyle pırasaya benzemektedir. Çiriş otu, zambakgiller (Liliaceae) familyasına dahil olan, sarı çiçeği bulunan, rozete benzer yapraklara sahip çok yıllıklı otsu bitkiler grubundandır. Bulunduğu yörede dağ pırasası, gülik, yabani pırasa, gülük, çiviş, kirkiş otu ya da kirgiç otu isimleriyle de anılmaktadır. Çiriş otu sadece yiyecek olarak kullanılmamaktadır. Çiriş otunun kökündeki yumrulardan, ayakkabı sektöründe kullanılan özel yapıştırıcı üretilmektedir. Çiriş Otunun Faydaları Nelerdir? Çiriş otu, tam bir C vitamini deposudur. Organik olarak yetişmesi de diğer bir artısı olduğundan, tüketen kişilere son derece faydalıdır. Genel faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Çiriş Otu ile Yapılan Bazı Yemek Tarifleri Zeytinyağlı Çiriş Otu Malzemeler: 1 kilogram çiriş otu, 2 adet soğan, yarım çay bardağı kadar zeytinyağı, 2 yemek kaşığı salça, yarım çay bardağı pilavlık bulgur, 1 tatlı kaşığının 2/3'si kadar tuz ve isteğe bağlı olarak karabiber ve pul biber. Yapılışı: Soğanlar küp şeklinde doğranır ve tencere içerisinde zeytinyağı ile pembe hal alana kadar kavrulur. Soğanlar istenilen hale geldikten sonra, salça ilave edilir ve malzemeler iyice karıştırılır. Bu karışıma, daha önceden hazırlanmış olan doğranmış çiriş otu ilave edilir. Malzemeler biraz daha karıştırılır ve üzerlerine malzemelerin üzerine az biraz çıkacak şekilde su ilave edilir. Karışım yavaş yavaş karıştırılırken fazla beklemeden bulgur ve tuz da ilave edilir ve kısık ateşte yarım saat boyunca pişmeye bırakılır. Çiriş Otu Kavurması Sade, yumurtalı ya da kıymalı olarak hazırlanabilir. 1 kilogram civarındaki çiriş otu güzelce temizlenerek doğranır ve bir tencere içerisinde az miktarda tuz ve su ile pişirilir. 15 dakika kadar haşlanan çiriş otu süzülerek geniş bir kaseye alınır. Kasedeki çiriş otunun üzerine başka bir tavada hazırlanmış olan zeytinyağlı, baharatlı ve salçalı sos eklenerek hafif ateşte güzelce kavrulur. Bu kavrulmuş karışıma dileyen yumurta kırabilir, dileyen de kavrulmuş kıyma karıştırarak lezzetini artırabilir. Bunların dışında çiriş otu, böreğin içerisinde tat verici madde olarak ya da salatada yeşillik olarak da kullanılmaktadır. Akademik Bilgiler ve Ekstra Notlar Çiriş otu, içerdiği vitamin ve mineraller açısından son derece zengindir. Özellikle C vitamini, demir ve kalsiyum açısından önemli bir kaynaktır. Ayrıca, çeşitli flavonoidler ve fenolik bileşikler içermesi nedeniyle antioksidan özellikleri de bulunmaktadır. Bu bitki, geleneksel tıpta da yerini almış olup, çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Yabani bitkiler arasında yer alması, ekolojik önemi ve biyolojik çeşitliliğe katkılarıyla da dikkat çekmektedir. |