Çemen otu, bir diğer adıyla buyotu, baklagiller familyasına ait bir bitki türüdür. Lübnan, Suriye, Hindistan ve Çin'de yaygın olarak yetişmektedir. Tohum kısmı ve yaprakları ıspanak gibi tüketilmektedir. Aromatik ve acı bir tada sahip olan bitki, bünyesinde yaklaşık olarak 40 adet bileşen bulundurur. Çok eski yıllardan bugüne kadar kullanılagelen çemen otu, günümüzde Hint ve Ortadoğu mutfağında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ülkemizde ise mutfaklarda çemen tozu olarak kullanılır. Çemen tozu, bol salça ve baharatlar ile birleştirilerek karışım macun kıvamına ulaştırılır ve kahvaltılık olarak tüketilir.

Çemen otu yaygın olarak sindirim problemleri ve menopoz şikâyetleri için kullanılmaktadır. Ayrıca iştahı artırmak, anne sütünü artırmak ve şeker hastalığının tedavisi için de tercih edilmektedir. Emzirme döneminde anne sütünü artırıcı etkisi olduğu bilinmekte olsa da, emzirme ve gebelik döneminde mutlaka doktora danışarak tüketilmelidir. Harici olarak ciltte meydana gelen iltihap, yara, egzama ve çıban gibi cilt hastalıklarına karşı da kullanılabilir. Çemen otu, çay, kapsül ya da özüt olarak kullanılabilir. Ancak daha çok çay şeklinde tüketilmektedir.

Çemen otu çayı, bitkinin tohumları kullanılarak hazırlanır. Çay iki farklı yöntem ile hazırlanabilir. Birinci yöntem, 2 su bardağı kaynatılmış su bir kabın içine alınır. Üzerine 1 tatlı kaşığı kadar çemen otu tohumu eklenir ve suyun ağzı kapatılarak 3 saat kadar demlenir. 3 saat sonrasında tohumlar süzülerek içilmeye başlanır. Soğuk ya da tercihe göre sıcak içilebilir.

İkinci yöntem ise 250 ml su kaynatılarak ocaktan alınır. Üzerine 1 şeker kaşığı çemen otu tohumu eklenip, 20 dakika kadar demlenir. Demleme süresi tamamlandıktan sonra içilmeye başlanabilir. Çemen otu çayı gün içinde 3 defa tok karnına içilmelidir.

Çemen otu tüketimi genelde güvenli olarak kabul edilir. Fakat bilinçsiz ve aşırı tüketilmesi bazı yan etkilere yol açabilir. İshal, baş dönmesi ve gaz problemleri aşırı tüketim nedeniyle ortaya çıkabilir. Çemen otu alerjisi bulunan kişilerde ise nefes darlığı, baygınlık gibi yan etkiler oluşturabilir.

Çemen otu kanamayı artırıcı etkiye sahip olduğundan, cerrahi operasyon geçirecek olan kişiler operasyondan en az iki hafta önce çemen otu tüketimini bırakmalıdır. Kan şekerini düşürmek amacıyla kullanılan ilaçlar ile kullanılmamalıdır. Kullanılan ilaçların etkisini artırarak ciddi problemlere yol açabilir. Kanda potasyum oranını düşürdüğü düşünülen bir bitkidir. Bu nedenle potasyum eksikliği yaşayan kişiler için uygun değildir.

Çemen otu, sağlık açısından pek çok fayda sağlayan bir bitkidir. Ancak, bilinçli ve kontrollü bir şekilde tüketilmesi gerekmektedir. Özellikle kronik rahatsızlıkları olan kişiler ve hamileler, çemen otu kullanmadan önce mutlaka bir doktora danışmalıdır. Geleneksel ve modern kullanımları ile çemen otu, mutfağınızda ve sağlık rejiminizde yer alabilecek değerli bir bitkidir.